Ngay từ lúc bước vào trường mầm non, tiếp xúc với bạn bè cho đến lúc trưởng thành và bước vào đời, nghệ thuật nói lời từ chối sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sự thành công của một con người, nhất là trong cuộc sống hiện nay, khi mà giới trẻ phải đối mặt với rất nhiều cám dỗ như thuốc lá, ma tuý, rượu bia… Không ít đứa trẻ cho rằng từ chối người khác là một biểu hiện đáng ghét và sẽ làm tổn thương họ. Chính vì thế, bạn hãy dạy con mình nghệ thuật nói không trong những tình huống cần thiết để trẻ có thể tự tin hơn trong các quyết định của mình. Sau đây là một vài cách để các bậc cha mẹ dạy con mình cách từ chối.

Nói “không” như thế nào?

•     “Không, cảm ơn!” là câu nói đơn giản và thẳng thắn nhất mà mọi người đều có thể chấp nhận được. Thế nhưng, chính sự ngắn gọn và dứt khoát của nó khiến nhiều người e ngại rằng nó không được khéo léo cho lắm. Bạn hãy đưa ra một số trường hợp mà trẻ cần phải sử dụng lời từ chối này, chẳng hạn như khi có người mời hút thuốc, khi được một người lạ cho quà…

•    Lặp đi lặp lại nhiều lần: Hãy nói với trẻ rằng chúng phải biết lặp đi lặp lại lời từ chối của mình nhiều lần nếu đối phương liên tục chèo kéo và tạo áp lực cho trẻ. Một khi đã đưa ra lời từ chối, hãy kiên quyết với những gì đã nói và đừng để đối phương lay chuyển. Trẻ có thể nhắc lại nhiều lần một lời từ chối, ít nhất là khi không biết giải thích hay trình bày như thế nào.

•    Đưa ra lý do: Có thể đó là lý do hết sức đơn giản như “Tôi không được phép làm điều đó” hoặc “Đó là điều không tốt cho cả tôi và bạn”, “Tôi không thích làm điều này”… Quan trọng nhất là bạn phải chỉ cho trẻ nói ra với một thái độ tự tin và cương quyết, như vậy trẻ sẽ từ chối hiệu quả và tránh khỏi những cuộc tranh cãi không cần thiết.

•    Tìm cách tránh xa hoặc cố tình phớt lờ: Cách này chỉ áp dụng trong một vài trường hợp khi trẻ cảm thấy không an toàn hoặc gặp phải những lời đề nghị xấu từ người lạ.

•    Thay đổi chủ đề hoặc đề nghị làm một việc khác: Cách này rất hiệu quả khi từ chối bạn bè và ngăn họ làm những việc tai hại. Bạn có thể hướng dẫn trẻ nói rằng “Thay vì làm việc này chúng ta hãy…” hoặc “Mình nghĩ là như thế này… sẽ tốt hơn”. Với một cách nói thông minh và khéo léo, con bạn không chỉ tránh được những hành động xấu mà còn góp phần giúp bạn mình tránh xa điều đó.

•    Khẳng định chính mình: Đây là yếu tố quan trọng nhất trong tất cả các chiến thuật trên. Nếu con bạn có thể khẳng định được lập trường của mình có nghĩa là trẻ đã học được một kỹ năng sống quan trọng. Từ chối thành công mà không bị mất lòng người khác chứng tỏ con bạn là một đứa trẻ thông minh và quyết đoán. Điều đó rất cần sự chỉ dạy và hướng dẫn của cha mẹ. Không ít người căn dặn con cái không được làm điều này, điều khác mà quên chỉ dạy cho trẻ cách từ chối trước những cám dỗ ấy.

Giúp trẻ thực hành

Giống như mọi bài học khác, trẻ cũng cần được thực hành kỹ năng từ chối mà mình học được từ cha mẹ. Tùy thuộc vào từng độ tuổi mà trẻ sẽ phải đối mặt với những tình huống khác nhau, điều quan trọng nhất là bạn phải lường trước những tình huống có thể xảy ra với trẻ và giúp chúng thực hành với những tình huống đó. Bạn hãy bắt đầu bằng cách hỏi xem trẻ sẽ làm gì nếu bị yêu cầu làm một việc mà trẻ không thích. Bạn có thể đóng vai là người đưa ra những lời đề nghị không tốt để trẻ thực hành trong những tình huống cụ thể. Điều này sẽ giúp trẻ tiếp thu nhanh và ghi nhớ rất lâu. Một khi con bạn đã học được kỹ năng từ chối, trẻ sẽ cư xử khéo léo hơn và biết cách bảo vệ mình trong những trường hợp không có cha mẹ bên cạnh.