Sau khi trẻ vưà lọt lòng mẹ, người Hộ sinh đã đặt bé nằm trên ngực mẹ để được tiếp xúc da-kề-da với mẹ . Điều này giúp tạo sự gắn bó mẹ con và giúp cho việc nuôi con bằng sữa mẹ thuận lợi.

1. Cho trẻ bú sớm sau sanh 

Đối với những bà mẹ sanh thường thì có thể cho con bú ngay trong vòng ½ đến 1 giờ sau sanh.Đối với những bà mẹ phải mổ lấy thai thì thời gian bắt đầu cho con bú sẽ chậm hơn (khoảng 6 giờ sau mổ sanh) vì mẹ phải hồi phục sau tác dụng cuả thuốc mê . Trường hợp gây tê để mổ thì thời gian này sẽ ngắn hơn.Thông thường thì sau 6 giờ , nếu hậu phẫu ổn định , mẹ sẽ được chuyển trại phòng để được nằm cạnh con và tập cho con bú.Con cần nằm cùng giường với mẹ hoặc nằm trong nôi cạnh mẹ Sự tiếp xúc mẹ con qua những cái vuốt ve, cái nhìn trìu mến thương yêu sẽ có tác động tinh thần giúp mẹ mau xuống sưã .

Đa số bà mẹ thường chờ đến khi “sưã xuống” tức là 1-2 ngày sau sanh mới cho bú. Điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ cuả trẻ .Cho trẻ bú muộn thì trẻ không nhận được sưã non là nguồn dinh dưỡng rất tốt. Trong sưã non có nhiều sinh tố A chống bệnh khô mắt , nhiều kháng thể giúp bé chống sự nhiễm khuẩn và dị ứng, giúp bé đỡ vàng da . Ngoài ra, cho trẻ bú muộn sẽ làm chậm sự tiết sưã cuả bà mẹ. Động tác mút vú mẹ sẽ kích thích sự tiết chất Oxytocin ở não mẹ . Đó là chất làm cho sưã trong vú chảy ra, đồng thời cũng có tác dụng làm co cơ tử cung nên làm ngưng sự chảy máu sau sanh.

2. Ngoài sưã non không nên cho trẻ uống thêm bất cứ thứ gì khác.

Nếu không cho trẻ bú sớm trong những ngày đầu sau sanh thì bà mẹ phải cho trẻ loại thức ăn khác như sưã bột, nước đường, nước cam thảo…. Các loại thức uống này dễ bị nhiễm khuẩn khiến trẻ dễ mắc bệnh tiêu chảy. Nước cam thảo làm xuất tiết nhiều đàm nhớt nên dễ làm trẻ nghẹt thở. Trẻ dễ hình thành khả năng không dung nạp chất protein trong sưã nhân tạo nên dễ bị dị ứng, chàm.Trẻ sẽ mất cảm giác thích sưã mẹ vì không còn cảm thấy đói. Nếu trẻ bú bình với núm vú cao su thì sẽ gặp khó khăn trong việc ngậm bắt vú mẹ.Trẻ không mút vú tốt sẽ làm mẹ bị căng tức vú , gây cho mẹ gặp nhiều khó khăn khi nuôi con bằng sữa mẹ và dễ dẫn đến việc ngừng cho con bú sớm .

3. Khi bế bé để cho bú :

+ Cần lưu ý tư thế bế đúng :

+ Đầu và thân bé trên cùng một đường thẳng.

+ Bụng bé áp sát vào bụng me.

+ Mặt bé đối diện với vú , môi trẻ đối diện với núm vú.

+ Đỡ đầu, thân và mông bé.

+ Dấu hiệu ngậm bắt vú tốt :

+ Miệng bé mở rộng.

+ Cằm bé chạm vào vú mẹ.

+ Môi dưới đưa ra ngoài.

+ Bé ngậm cả quầng vú,quầng vú còn lại ở phiá trên miệng bé nhiều hơn ở phiá dưới.

+ Má bé phồng ra.

+ Khi bú đúng, bé sẽ mút chậm, sâu, thỉnh thoảng ngừng lại và ta có thể nghe tiếng nuốt “ực” của bé

4. Thời gian bú trung bình từ 5-20 phút. 

Nếu bé bú chậm thì cũng chỉ ngừng khi bé muốn ngừng,không ngừng sớm vì bé sẽ không nhận đủ sưã. Mẹ nên thường xuyên cho bú và nên cho bú đêm nếu bé đòi bú thì sưã xuống nhiều và nhanh hơn. Không nên qui định khoảng cách giưã 2 lần bú. Nên cho bú hết vú này rồi hãy cho bú sang vú kia.Không nên cho bú một nưả vú này rồi một nưả vú kia.vì như vậy bé sẽ không nhận được sưã cuối .Sưã cuối cữ bú giàu chất béo, giúp trẻ mau lớn.Ngoài ra, lượng sưã còn tồn đọng trong vú sẽ là chất ức chế ngăn cản sự tạo sưã.Nếu bé bú không hết bầu sưã thì mẹ phải vắt hết sưã để giúp sự tiếp tục tạo sưã.

5. Những ngày đầu sau sanh bé sẽ bị sụt cân , có khi đến 10% cân nặng của bé khi sanh.

Nếu cho bú mẹngay , bé sẽ lên cân nhanh hơn trẻ không được bú mẹ ngay và sau 10 ngày sẽ có trở lại cân nặng lúc ban đầu .

6. Trường hợp mẹ có cắt may tầng sinh môn hay mổ sanh, trong khi cho con bú, mẹ vẫn có thể sử dụng thuốc không ảnh hưởng đến sự tiết sưã với liều bình thường như :

Kháng sinh (Ampicin, Amoxicilline, Cephalexin), thuốc giảm đau hạ sốt (Paracetamol, Aspirin) , các loại sinh tố , khoáng chất (sắt, iod) , một số thuốc trị bệnh khác như cao huyết áp , tiểu đường, suyễn, dị ứng….cũng có thể dùng cho bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ.

Tóm lại, những ngày đầu tiên cho con bú là thời gian rất quan trọng, quyết định sự thành công cuả việc nuôi con bằng sữa mẹ. Người cán bộ Y tế cần tham vấn tốt cho những bà mẹ trẻ nhất là đối với người con so về cách cho con bú , cách bảo vệ nguồn suã mẹ , cách xử trí khi gặp những khó khăn do núm vú , do đau vú ….Nếu thực hiện đúng những lời hướng dẫn cuả cán bộ Y tế thì chắc chắn các baà mẹ sẽ thành công khi nuôi con bằng sữa mẹ.