Em mới sinh con nhỏ, chẳng có chút kinh nghiệm chăm con nào, ông bà nội ngoại đều ở xa hết nên rất lo lắng với các biểu hiện của con, vì không biết biểu hiện nào là bình thường, bất thường để đưa con đi khám kịp thời.
May quá, trong lúc con ngủ em lang thang facebook học hỏi bí quyết của những người đi trước, tình cờ lọt được vào trang của bác sĩ Trương Hữu Khanh thấy bác giải đáp những thắc mắc về bệnh con nít dành cho các bà mẹ không biết hỏi ai hay quá em mang về đây chia sẻ cùng các mẹ có con nhỏ nhà mình nhé! Ai có nhu cầu thì share ha.
1. Lưỡi trắng: Rơ bằng nước muối sinh lý hay borate hay denicol, không cần rơ thật sạch đâu – không rơ thuốc kháng nấm nếu không cần thiết
2. Chảy nước mắt sống, đau mắt: Nhỏ nước muối sinh lý, day góc trong mắt, có thể hẹp lệ đạo. Mắt có ghèn xanh: nhỏ tobrex hay neocin, chờ ngủ hãy nhỏ, vì thức nhỏ khóc bù lu bù loa thuốc theo nước mắt chảy ra ngoài
3. Chàm sữa, khô da mặt do lạnh: Bôi thử các loại giữ ẩm như cetaphil hay atopiclair hay dexeryl hay eucerin hay sudocrem… không bớt bôi loại có chứa corticoide liều thấp như eumovate. Bôi eumovate bớt thì giảm liều và chuyển sang các loại giữ ẩm, đa số trẻ sẽ hết dần sau 6 tháng
4. Tự nhiên không bú – biếng ăn: Rơ miệng, làm sữa mát cho bú , chờ thiu thiu ngủ bú, tìm nơi yên tĩnh bú, có thể ham chơi quên bú. Coi có ép quá không, cho ăn đặc, ăn xa cự bú, tập tự ăn, nhai bánh, gặm thức ăn, ăn chung người lớn, không vừa ăn vừa chơi
5. Tự nhiên khó ngủ, vặn mình, quạy quọ: 1 đói, 2 nóng nực, 3. giỡn quá trước ngủ, 4 nên.uốngvitamin d, 5.hơn 1 tuổi xổ giun, 6. lớn nữa thì bớt tv game, nếu không hiệu quả coi mấy cái hình giacngu trong album ảnh
6. Vitamin D; uống nếu không phơi nắng: Vitamin D, loại 1 giọt 400- 500 đơn vị, ngày 1 giọt aquadetrim, d flouretten, sterogyl… nhiều loại lắm, uống tới khi chạy chơi, uống mỗi ngày không có gấp uống liều cao vì liều cao có thể làm biếng ăn
7. Không biết sữa mẹ đủ không? Tiểu it nhất 6 lần, nước tiểu không vàng sậm là đủ
8. Phân trẻ nhỏ Đi hoa cà hoa cải: – Coi lại thức ăn mẹ, cái gì mua ngoài đừng ăn,trái cây lạ đừng ăn, mẹ nên uống trà gừng, con nít thì đi lẹt sẹt – Bú sữa ngoài phân có thể màu xanh do sắt trong phân – Trẻ sơ sinh bú mẹ hay bú bình đi cầu ra máu: Có thể do nhiễm trùng đường ruột, có thể do dị ứng đạm trong sữa, có thể do bé nuốt máu từ ngực mẹ, khám nếu bị 2 lần liên tiếp, nếu bú mẹ nên xem mẹ có ăn gì liên quan đến bò không
9. Nhiều ngày không đi cầu mà phân mềm: Chậm đi cầu, xoa bụng theo chiều kim đồng hồ, chả sao – Trẻ lớn nếu phân cứng ngắc là táo bón thì uống thuốc mềm phân, uống đủ nước, ăn sữa chua
10. Ho , xổ mũi: Nhỏ mũi nước muối sinh lý, làm bấc sâu kèn, bôi dầulòng bàn chân coi lại phòng có hầm, coi lạnh không, cần hút thì nhỏ 2-3 giọtxong mẹ xúc miệng hút cho bé xong nhỏ lại 1 giọt, uống thuốc ho thảo dược astexhay prospan hay tự làm ,không bớt đi khám vì hết chiêu rồi – Đàm nhiều thì bú nhiều, uống đủ nước để đàm loãng ra và tiêu đi. Uống thuốc long đàm nên có chỉ định của bác sĩ vì tự uống long đàm có thể làm ho thêm
– LÀM BẤC LOA KÈN: để lấy nước mũi ra là tốt nhất : lấy khăn giấy, loại giấy không dễ bở nhé, cuốn 1 đầu to, một đầu nhỏ. Đầu hỏ cỡ nào tùy mũi bé, để nhẹ đầu nhỏ vào mũi, nước mũi sẽ ngấm vào giấy rồi kéo nhẹ ra.
11. Sao bịnh quài: Chăm sóc tốt chích ngừa cúm, ngủ đủ, bú đủ, đủ nước,ăn đủ, sinh hoạt tránh nóng quá, lạnh quá, không uống nước đá. Nếu có đi nhà trẻ thì về đến nhà nhỏ mũi và thay quần áo ngay
12. Cử động bất thường, chậm đi chậm nói: Quan trọng nhất của bé là tiếp xúc lanh lẹ, tiếp xúc bằng ánh mắt
13. Bú sữa ngoài mà phân cứng: Pha sữa ngoài đừng pha đặc, đánh tơi sữa lên rồi gạt ngang
14. Xổ giun cho trẻ dưới 2 tuổi: Mebendazol 500mg 1v uống, trước kia thì 2 tuổi giờtổ chức y tế thế giới khuyên sau 1 tuổi/ zentel 200 mg cho trẻ 1-2 tuồi, 400mgcho trẻ trên 2 tuổi. Người bàn thuốc tây nói gì kệ, 6 tháng xổ 1 lần
15. Đổ mồ hôi: Mồ hôi ở trẻ thường do thời tiết và khả năng điềutiết mồ hôi chứ không liên quan đến dinh dưỡng, rụng tóc hình vành khăn MÀ ĐỦ CÂN thì không thiếu chất – Trẻ nhỏ khi bú đổ mồ hôi là bình thường vì bú là lao động
16. Tiểu rùng mình, tiểu lắc nhắc: Coi có hẹp bao qui đầu không nếu là bé trai,trong album ảnh có hình rồi
17 Tự nhiên phát sốt: Uống hạ sốt nếu trên 38,5 , sốt trên 48 h hay lừ đừ, nôn ói nhiều thì đi khám,
19. Hạch sau tai: Không đau không to nhanh thì kệ, có thể nỗi hồi nào không hay, có thể mới sốt hay cảm xong nỗi, lớn sẽ hết
20. Tự nhiên phát hiện hạch nách trái hay vùng hỏm đòn trái: do sau chích ngừa lao thôi: mềm nhiều thì rạch, cứng thì không cần làm gì theo dõi thôi, không cần uống thuốc gì cả
21. Rốn không sạch: Rửa sát chân rốn, rửa cồn 70 độ, bôi betadin hay milian, không bớt thì khám, nếu rốn rỉ máu kéo dài nên khám xem có thiếu vitamin K không
22. Sốt phát ban: Sốt 1-2-3 ngày, có khi sốt cao, sau đó hạ sốt ra lấm tấm đỏ ở da, tươi tắn lên: sốt phát ban thôi, ra ban thì 3 ngày hết, không cần uống thuốc, không kiêng tắm, không kiêng ăn, đừng để lạnh quá thôi
23. Tiểu xón, tiểu lắt nhắt, tự nhiên thấy tả có màu như máu: Có thể hẹp bao qui đầu, rửa sạch, nắm phần da qui đầu day nhẹ vài lần xong lận nhẹ xuống, không hiệu quả thì đi nong
26. Vàng da do ăn nhiều cà rốt bí đỏ: Tự nhiên phát hiện vàng da ở lòng bàn tay, bàn chân, cánh mũi, thường nhìn nghiên thấy rỏ hơn: là do ăn nhiều cà rốt, bú đỏ, đu đủ, ngưng vài tháng sẽ hết
27. Vàng da ở trẻ nhỏ: – Nếu trẻ dưới 15 ngày tuổi, vàng da ngày càng tăng nhất là vàng tới ngực nên khám chiếu đèn, nặng nữa bác sĩ sẽ thay máu. – Nếu trên 15 ngày tuổi thì không lo gì, bú tốt lên cân thì thường 3 tháng sẽ hết dần
28. Mọc răng: trẻ chậm mọc răng không liên quan nhiều đến dinh dưỡng, có bé mọc sớm có bé mọc muộn, có bé mọc nhiều răng, có bé mọc vài cái, 6-9-11 tháng, nhiều trẻ hơn 12 tháng mới mọc, bú tốt, cân tốt, ăn dặm tốt thì chả sao từ từ sẽ mọc
29. Ráy tay: có thể làm bé lắc đầu gải tai, nhỏ tai bằng nước muối sinh lý rồi bé tự đẩy ra, nhỏ 1 lần 2-3 giọt ngày 2-3 lần, khi khó ra thì khám tai mũi họng , bác sĩ sẽ lấy ra, không tự lấy
30. Nhiều bé tự nhiên gồng , lên gân: nếu lanh lẹ thường là do phấn kích do quá vui, giải thích cho trẻ đừng làm vậy, sẽ hết thôi
31. Nhiều bé lắc đầu, lắc mình khi chơi hay trước khi đi ngủ: đó là phản xạ hay trò chơi của bé, nếu kéo vành tai lên không đau thì kệ, chả sao
32. Có cần ăn trứng trước khi tiêm ngừa cúm và sởi không?: không cần vì không có giá trị gì trong phòng ngừa tác dụng phụ của vaccin, từ năm 2011 các nhà khoa học của hiệp hội chích ngừa thế giới thống nhất là không cần
33. Tự nhiên bé ngủ xuyên đêm không cần bú: trẻ gần 3 tháng tuổi có thể nạp đủ năng lượng ban ngày và ngủ xuyên đêm. Bài ghim câu 7 cho biết bú bú đủ
34. Bé bị té đâp đầu có cần khám ngay hay chụp chiếu gì không?: nếu bé vui vẻ, không ói thì chỉ cần theo dõi thôi, thời gian theo dõi là 72 giờ
35. Tự nhiên bé tiêu chảy: thường là do thức ăn nên coi lại thức ăn của bé và thức ăn mẹ. Nếu không có máu thì không quá lo, chủ yếu là đừng để trẻ mất nước. Chỉ cần bú nhiều, uống đủ nước. Khi không tiêu chảy nhiều cũng chưa cần oresol. Thường tiêu chảy cũng 3-5-7 ngày mới hết
36. Làm gì khi trẻ co giật do sốt cao: Nằm nghiêng mặt 1 bên, nơi thoáng mát, lau mát hạ sốt, nhét thuốc hạ sốt. Không vắt chanh vào miệng. Nếu không cắn lưỡi thì đừng chèn gì vào miệng
Tình huống này có thể bị lại cho đến 7 tuổi. Cần có thuốc hạ sốt (loại uống và loại nhét hậu môn) tại nhà. Khi ngờ trẻ sốt cặp nhiệt, uống hạ sốt ngay khi bé sốt từ 38 độ
37. Trẻ 18 th mới đóng thóp, nếu nghi ngờ thóp rộng hay đóng sớm thì đo và theo dõi vòng đầu, quan trọng là lanh lẹ
38. Trẻ tập đi sẽ đi không vững, đi “chàng hảng”, 2 hàng, giống như khập khiển, có trẻ 18 th mới biết đi, 3 tuổi mới đi thăng bằng như người lớn, quan trọng là lanh lẹ và chơi đùa hòa đồng với trẻ khác
39. Có trẻ nhỏ khò khè kéo dài, nếu bú tốt, không ho, không ọc ói nhiều, lên cân tốt thì có thể là mềm đường thở lành tính, lớn dần sẽ tự hết
40. Bù sắt: lòng bàn tay nhạt, sướt da đầu ngón tay thì có khả năng thiếu sắt. Thường bù sắt 2 tuần,thị trường có rất nhiều loại thuốc sắt, trẻ dưới 6 th thì mẹ uông sắt cho bé bú. Nhà có người bị tan máu bẩm sinh (thalassemia) thì cẩn thận khi bù sắt
41. Trẻ nhỏ có những nốt trắng trên nướu chỉ là nanh sữa: không có cạy nốt này, sẽ tự hết, không ảnh hưởng gì đến sức khỏe và bú
42. Bé cần uống thêm bao nhiêu nước:
– Sữa là nước rồi: trẻ dưới 6 th không cần uống thêm nước: nếu nghi thiếu nước thì cứ bú mẹ, nếu bú bình thì cứ bú bình
– Trẻ hơn 6 tháng mà bú lượng sữa từ 100 ml nhân cho cân nặng trở lên thì cũng không cần thêm nước.
– Trẻ nhỏ uống nước mát miệng sẽ không chịu uống sữa, uống nhiều nước sẽ không có bụng để uống sữa
– Trẻ lớn nữa thì ưu tiên sữa ít nhất 500ml, rồi mới bàn tới nước tùy theo cân nặng
– Trẻ sau 3 tuổi trở lên chú ý cho bé uống đủ nước
43. Có bé vận động nghe các khớp nghe lục cục cũng chả vấn đề gì nhưng không có thử nhiều coi khi nào hết kêu – Trẻ lớn sau 3 tuổi có lúc than đau, mõi chân vào buổi tối thì nguyên nhân là do tăng trưởng, uống đủ 500ml sữa 1 ngày thì chả sao
44. Tật nghiêng đầu: Trẻ nhỏ ngay khi biết vận động đầu mà lúc nào cũng nghiêng đầu 1 bên nên khám coi cơ cổ bên nghiêng u cơ cổ không, tật này nên tập sớm và tập rất lâu
45. Mẹ bị cảm khi chăm sóc bé: mang khẩu trang, rửa tay, uống đủ nước, xúc miệng nước muối, nhỏ mũi, cần thì uống paracetamol hay ibuprofen được.